De Palio in Siena

De Palio in Siena: traditie, zuiders temperament en pure emotie
 

Piazza del Campo in Siena

Elk jaar wordt in Siena op 2 juli en op 16 augustus de Palio gehouden, een paardenrace over 3 ronden op het centrale plein van de stad, Piazza del Campo, met de imposante toren Torre del Mangia.
Hiervoor wordt enkele dagen voor de wedstrijd rond het binnenplein een piste aangelegd met een mengsel van zand en tufsteen. 

De 10 deelnemende paarden zijn niet gezadeld en vertegenwoordigen elk één van de 17 stadsdelen van Siena (contrade). 
De palio heeft een eeuwenlange traditie en is uiterst belangrijk voor de stad. De dagen voor en na de Palio trekt dit evenement toeristen aan van over de hele wereld. 

Het reglement van de palio telt 8 hoofdstukken en in totaal 105 artikels en het lijkt wel het burgerlijk wetboek van de stad. Om de Palio bij te wonen, loont het de moeite om zich eerst wat te verdiepen in deze traditie.

De vlaggen van de contrade van Siena

Er zijn in Siena 17 contrade: Aquila, Bruco, Chiocciola, Civetta, Drago, Giraffa, Istrice, Leocorno, Lupa, Nicchio, Oca, Onda, Pantera, Selva, Tartuca, Torre en Valdimontone. De zeven contrade die niet deelnamen aan de vorige Palio hebben altijd het recht om deel te nemen aan de volgende Palio en via loting tussen de andere contrade wordt er telkens aangevuld tot 10 deelnemers. Als bewoner van de stad Siena heb je dus minstens één keer per jaar de mogelijkheid dat je eigen contrada deelneemt (behalve indien de contrada om één of andere reden afziet van deelname of uitgesloten is door een opgelopen straf). Als je weet dat er telkens tien deelnemers zijn dan weet je ook dat je eigen contrada gemiddeld niet veel meer kans maakt dan 1 keer om de tien jaar een Palio te winnen. Let wel op de nuance “gemiddeld”. Momenteel heeft Chiocciola sinds augustus 1999 niet meer gewonnen, Nicchio niet meer sinds augustus 1998 maar de voorbije vijf jaar eindigde het 3 keer tweede, Aquila niet meer sinds juli 1992, en Lupa won de voorbije 60 jaar slechts 2 keer en heeft niet meer gewonnen sinds juli 1989! En dan is er Torre die de voorbije 60 jaar slechts 1 keer won, in augustus 2005! Je zult begrijpen dat overwinningen van contrade die in een dergelijke situatie verkeren leiden tot hallucinante uitbarstingen van emoties en als je zo’n overwinning mag meemaken, dan ben je gegarandeerd getuige van nooit geziene, hysterische taferelen. Een voorbeeld: in juli 2006 liep Aquila, dat toen al 14 jaar niet meer won, de hele wedstrijd aan de leiding, maar op de eindstreep werd hun paard nipt voorbijgelopen door Pantera. Nu 8 jaar later wacht Aquila nog steeds op de volgende overwinning. De meeste andere contrade wonnen de voorbije tien jaar elk één keer, met uitzondering van Bruco, Onda, Selva en Tartuca die 2 keer wonnen en Oca met 3 overwinningen in de voorbije 10 jaar.
 

De paarden aan de start (de Mossa)

Tussen bepaalde contrade bestaat er omwille van feiten uit het verleden een dermate grote rivaliteit dat, als ze elkaar in de wedstrijd treffen, ervoor zorgen dat hun rivaal de Palio niet wint belangrijker is dan zelf de Palio winnen. Deze onderlinge rivaliteit tussen twee contrade, en zo zijn er een zevental, is bij de inwoners van Siena algemeen gekend. Het is vaak minutenlang wachten op een geldige start (soms tot een uur) omdat de ruiters hun deelnemende paarden niet samen op een lijn krijgen, maar ook omdat eventuele samen deelnemende rivalen elkaar hinderen opdat hun rivaal geen goede start zou nemen.

Een vendelzwaaier van de contrada Tartuca

De Palio in Siena kun je gratis bekijken van op het binnenplein van Piazza del Campo en je hoeft hiervoor niet te reserveren. Drie uur voor de aanvang van de westrijd, die in juli om 19.30u van start gaat en in augustus om 19.00u, worden de toegangswegen tot het plein afgesloten. Houd er rekening mee dat je er vanaf dan ook niet meer weg kunt en dat er geen toiletten zijn. 

Corteo storico

Vanaf 17.00u wordt er een optocht (corteo storico) gehouden in traditionele, Middeleeuwse klederdracht en de deelnemende contrade geven om beurt een demonstratie met hun vendelzwaaiers. Na 16.00u en tot de aanvang van de eigenlijke wedstrijd kun je het plein nog op via Via G. Dupré. De meeste inwoners van Siena komen pas het laatste uur voor de wedstijd langs deze straat naar binnen en het plein loopt daarom pas op het laatste moment echt vol. 

paarden en ruiters in actie

De spanning is enkele minuten voor de start van de race echt te snijden. Indrukwekkend is het contrast tussen de adembenemende stilte van een massa van zo’n 65.000 toeschouwers in afwachting van een geldige start en het daaropvolgende kabaal van roepende en gillende supporters - puur zuiders temperament - als de race eenmaal begonnen is. De wedstrijd zelf gaat over 3 ronden en duurt minder dan 80 seconden, maar is daardoor des te intenser.

de piste rond het binnenplein

Bovendien zijn er in het parcours, dat de vorm van een halve cirkel heeft, twee vervelende, hoekige bochten waar veel ruiters door de opwinding van de wedstrijd en de drang om te winnen met hun paard uit de bocht gaan. Dat zorgt uiteraard voor extra spektakel.

winnaars

De emotionele taferelen na de aankomst van huilende of woedende verliezers en uitbundige en hysterische winnaars zijn voor vele toeschouwers onbegrijpelijk maar wel uniek om mee te maken. Onmiddellijk na de aankomst bestormen de winnaars de piste om in de aankomstzone hun Palio of prijs op te halen: het langwerpige, handgeschilderde vaandel dat de winnaar krijgt. 
 

een deelnemer van de contrada Giraffa

Met kleine kinderen de eigenlijke wedstrijd bijwonen is niet aan te raden, maar ook vooraf en achteraf kun je in Siena de sfeer van de Palio proeven. Zo zijn er 6 proefritten (prove) met de paarden op het plein. Drie ‘s morgens om 9.00u (één twee dagen voor de wedstrijd, één de dag ervoor, en de laatste de dag zelf) en drie ’s avonds (3 dagen ervoor, 2 dagen ervoor en de dag ervoor om 19.45u in juli en om 19.15u in augustus). Als je een half uur voor de aanvang van de proefritten op Piazza del Campo bent kun je deze proefritten bijwonen. 

winnaars van de contrada Oca

De dag na de Palio is er een optocht doorheen de stad van de winnende contrada in klederdracht en met trommels, om de overwinning te vieren en te tonen dat zij de Palio gewonnen hebben.

Vakantiehuis met zwembad in Toscane op 25 km van Siena